Covid-19 pandemisi insanların aklında hâlâ tazeyken başka bir virüsün manşetleri ele geçirmesi hiç şaşırtıcı değil.
Maymun çiçeği vakası şu an bir çok ülkede görüldü ve bilim insanları tarafından yakından incelenmeye başlandı. Virüsün bir anda dünya çapında bu kadar konuşulmasından sonra herkesin aklında çokça soru oluyor:
Bu virüs ne kadar ciddi?
Ne kadar bulaşıcı?
Yeni bir pandemi oluşturabilir mi?
Bu soruları ve daha fazlasını gelin cevaplayalım.
Maymun çiçeği nedir?
Maymun çiçeği variola virüsü ve çiçek virüsünü de içeren Orthopoxvirus cinsinde bir virüstür. Birincil belirtisi ateş, lenf düğümlerinde şişme ve deride döküntülerdir.
Virüsün çok farklı 2 ana türü vardır.
Kongo Havzası türü: Virüs enfekte olduğu 10 kişiden birini öldürdü.
Batı Afrika Türü: Enfekte olduğu 100 kişiden yaklaşık birini öldürdü.
Şu anda İngiltere’deki sağlık yetkilileri oradaki hastalarda daha hafif bir tür gördüklerini belirttiler.
Maymun çiçeği ilk nereden çıktı?
Virüs ilk olarak Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde araştırma amacıyla tutulan maymunlarda görüldü (adını da buradan aldı). Virüs 1958’deki keşfinden 10 yıl sonra insanlara da bulaştı.
Başka bir benzer virüs olan çiçek hastalığına karşı aşılı olmanın maymun çiçeği salgının oluşmasına engel olmaya yardımcı olduğu yaygın olarak kabul edilmektedir. İronik olarak, çiçek hastalağını yok etmede başarılı bir şekilde ortadan kaldırılması ve bu aşı programının sona ermesi, yeni bir viral tehdite kapılarını açıyor. Şu anda virüse bağışıklığı olmayan artan bir insan nüfusu var.
Şu anda bir çok ülkede seyahat kısıtlamaları kaldırılıyor, virüs şu an uluslar arasında yayılmaya yeniden mümkün hala geliyor. Bu makalenin (orjinal ingilizce halinin) yayınlanmasından itibaren, ABD, Kanada, İngiltere ve bazı Avrupa ülkelerinde bir kaç vaka bildirilmiştir.
Öte yandan, temas takibi yetkililerin virüsün bulaşmasını bir araya getirmelerine yardımcı oldu. Avrupa ve Kuzey Amerika’da vakalar nadir görülürken, Batı Afrika'nın bazı bölgelerinde endemik olarak kabul edilir. Örneğin, Dünya Sağlık Örgütü Nijerya’da 2017 den bugüne kadar 550’den fazla maymun çiçeği vakasının bildirdi. Mevcut İngiltere salgını, Nijerya'ya yaptığı geziden dönen bir kişiden kaynaklandı.
Maymun çiçeği yeni bir salgın haline gelebilir mi?
Hayvan-insan etkileşimiyle yayılan virüsün insanlar arasında yayıldığı bilinmemektedir. Maymun çiçeği ile enfekte olmuş çoğu birey virüsü sıfır ila bir kişiye aktarabilir, bu nedenle salgınlar tipik olarak kaybolur. Ama birçok ülkede salgınların aynı anda yaşanması, sağlık otoriteleri ve viral bulaşmayı izleyen kuruluşlar için endişe verici bir durum oldu. Uzmanlar virüsün bulaşma hızının artmış olma ihtimalini değerlendiriyorlar.
Maymun çiçeği lezyonlarıyla kaplı insanların görüntüleri çok iyi gözükmediği için ister istemez korkuluyor ancak iyi haber şu ki, genel halkın bu aşamada korkacak çok az şeyi var.
Makalenin orjinali: https://www.visualcapitalist.com/explainer-what-to-know-about-monkeypox/
Comments