Zaman ve Yönetimi

Gezmek, okumak, yabancı bir lisân öğrenmek, akademik ortalamayı yükseltmek, arkadaşlarla uzunca sohbet etmek… Tüm bunları aynı anda yapmayı isteyen biz talebeler bu konuda bir hayli zorlanırız ve birçok şey yapmak isterken hiçbir şey yap(a)mamış oluruz. Bu yap(a)mamışlığın sebeplerinden birisi de zamanı yetirememek yani zamanı yönetememektir. Peki, nedir zaman?

Arapçadaki zeman (زمن) kelimesinden lisânımıza giren zaman için tarihî süreç içerisinde tanımlar yapılmaya çalışılmıştır:

❖ “Bu bağlamda Şâfiî’nin, “Sufilerle arkadaşlık ettim. Onlardan sadece iki cümle istifadem oldu. Şöyle dediklerini işittim: Vakit kılıç gibidir, sen onu kesmezsen o seni keser. (…)”

❖ “Zaman, insan yaşamının yerine göre uzun ya da kısa süreli, yinelenmesi olanaksız, başlangıcı ve sonu belli, saatle ölçülebilen bir bölümüdür"

Hepimize aynı oranda verilen zamanı biriktiremeyiz, ödünç alamayız veya değiştiremeyiz. Sahip olduğumuz yegâne imkân zamanımızı en iyi şekilde değerlendirmektir.

TDK’nin sanal sözlüğündeki 9 tanımdan ikincisinde belirtildiği üzere “bu sürenin belirli bir parçası” olan zamanı değerlendirmekteki maksadımız (amaç); sorumluluklarımızı, hedeflerimizi ve bu hedefler doğrultusundaki ferdî inkişâfımızı (bireysel gelişme), insanî ve içtimaî (toplumsal) eğlencelerimizi tanzim (düzenleme, sıralama) ederek kısa zamanda yaptığımız işlerimizden azamî verimlilik ve doyum alabilmektir.

Pamukkale Üniversitesinde yapılan bir çalışmada üniversite talebelerinden zaman yönetimi becerileriyle alakalı elde edilen verilere gelin birlikte bakalım;

➢ Kız ve erkek öğrencilerin zaman yönetimi becerileri arasında anlamlı bir fark yoktur yani kız ve erkek öğrencilerin zaman yönetimi becerilerinin benzer düzeyde olduğu sonucuna ulaşılabilir.

➢ Zaman yönetimi becerisine en yüksek 18-20 yaş arası ve 24 ve üstü yaş grubu öğrencileri sahipken, en düşük beceri düzeyine 21-23 yaş arası öğrenciler sahiptir.

➢ Zaman yönetimi becerisine en yüksek eğitim fakültesi öğrencileri sahiptir.

➢ En yüksek zaman yönetimi becerilerine sahip öğrenciler 3. sınıf öğrencileri iken, en düşük beceri düzeyine sahip olan öğrenciler 5. sınıf ve üstü öğrencilerdir.

➢ En yüksek zaman yönetimi becerisine sahip öğrenciler ile ailesi ile yaşayan öğrencilerken, en düşük zaman yönetimi becerisine sahip öğrenciler de arkadaşlarıyla evde kalan öğrencilerdir.

Tüm bu bilgilerden sonra zamanı yönetebilmek için kısa bir tavsiye verip kaleme aldığım bir dörtlükle de yazımı nihayete erdirmek istiyorum. Etkili zaman yönetimi için hedeflerin belirlenmesi, etkili bir planın hazırlanması ve şahsî ve/veya içtimaî zaman yönetimi tuzaklarına (öz disiplin eksikliği, “hayır” diyememe, önceliklerin belirsizliği, düzensizlik, acelecilik, müşkülpesentlik) karşı dikkatli olunması gerekmektedir.

Mâziden âtiye giden bir trende,

En kadim sırdaştır; sabır ve zaman.

İnsanoğlu koştursa da peşinde,

Takatsiz, bîçare bakar ardından.